“ขวัญ” ในพิธีเหยา ของภาพยนตร์ ท่าแร่ คืออะไร ถอดรหัสความเชื่อเรื่อง “ขวัญ” ผ่านเล่ม ศาสนาผี

เมื่อ : 17 ส.ค. 2568

ท่าแร่ ภาพยนตร์สยองขวัญจากฝีมือของ ทวีวัฒน์ วันทา ผู้กำกับภาพยนตร์ ที่ฝากผลงานชื่อดังอย่างจักรวาลธี่หยดไว้ ท่าแร่บอกเล่าเรื่องราวการกลับมาอาละวาดของปีศาจที่ถูกปราบไปเมื่อ 40 ปีก่อน แล้วกลับมาสิ่งสู่ ตามิ่ง อดีตบาทหลวงที่ปัจจุบันกลายเป็นบ้า และมาลี ลูกสาวของตามิ่งที่กลับมาดูใจผู้เป็นพ่อ ด้วยเหตุนี้ “เปาโล” บาทหลวงหนุ่มผู้ปราบปีศาจได้ และ “แม่เมืองโสภา” หมอเหยารุ่นใหม่ผู้สื่อสารกับภูตผีตามความเชื่อพื้นถิ่นทางอีสาน จึงต้องมาร่วมมือจัดการปีศาจตนนี้ด้วยกัน

ท่าแร่ จึงเป็นภาพยนตร์ที่นำเสนอเรื่อง ศรัทธา และการอยู่ร่วมกันของความเชื่อที่หลากหลาย

โดยมี ฉากหลังเป็น ท่าแร่ ชุมชนคาทอลิกที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย แต่ยังคงมีชาวบ้านบางส่วน (และคนในพื้นที่ใกล้เคียง) เชื่อใน พิธีเหยา ซึ่งเป็นความเชื่อดั้งเดิมของชาวภูไทอยู่ และความเชื่อทั้งสอง ก็สามารถอยู่ร่วมกันได้ในพื้นที่นี้

หนึ่งในเสน่ห์ของภาพยนตร์ “ท่าแร่” คือการทำพิธีในเรื่อง อ้างอิงมาจากการทำพิธีจริงๆ

รวมไปถึง “พิธีเหยา” ซึ่งมีความเชื่อเกี่ยวกับ “ขวัญ” ด้วย โดยหลังจากหมอเหยาทำพิธีรักษาคนไข้ หรือขับไล่ผีแล้ว หมอเหยาจะต้องทำพิธีเชิญขวัญกลับบ้าน หรือ “เหยาเรียกขวัญ” สำนักพิมพ์มติชนจึงขอนำเสนอ 3 องค์ประกอบของพิธีเหยาจากภาพยนตร์ท่าแร่ ที่มีความเกี่ยวข้องกับขวัญ ได้แก่…

ขันครู หรือบายศรี เป็นกระทงที่ใส่ข้าวขวัญและเครื่องสังเวยในพิธีทำขวัญ ซึ่งบายศรีในพิธีเหยาจะมีเทียนและดอกไม้เป็นสำคัญ นอกจากนี้จะมีไข่ต้มเพื่อใช้เสี่ยงทายยามหมอเหยาพูดคุยกับผีบรรพบุรุษ และมีเฉลวอยู่ด้วย

เฉลว คือเครื่องจักสานจากตอกไม้ไผ่ที่ขัดแตะ (วางไขว้กันไปมา) ปักหรือแขวนไว้ตามพื้นที่พิธีกรรมหรือในขันครู ซึ่งการขัดแตะสื่อถึงเงื่อนปมที่ไม่มีที่สิ้นสุด อันเป็นสัญลักษณ์ของ “ขวัญ” นั่นเอง

หมอแคน เป็นคนสำคัญในพิธีเรียกขวัญ เพราะเป็นเหมือนผู้แปลภาษามนุษย์ เป็นเสียงแคน โดยมีความเชื่อว่าเสียงแคนเป็นเสียงศักดิ์สิทธิ์ และเป็นภาษาพิเศษที่ใช่ในการสื่อสารกับผีแถน ผีฟ้า หรือผีบรรพบุรุษ

หากอยากรู้เรื่อง “ขวัญ” ให้มากกว่านี้ สามารถอ่านได้ใน

ศาสนาผี

เขียนโดย: สุจิตต์ วงษ์เทศ

ทดลองอ่านได้ที่: https://bit.ly/4hEO6q3

สั่งซื้อได้ที่

เว็บไซต์สำนักพิมพ์มติชน https://www.matichonbook.com/

Line Shopping https://shop.line.me/@matichonbook

Shopee https://shopee.co.th/matichonbook_officialshop

Lazada https://www.lazada.co.th/shop/matichonbookofficialshop

TikTok www.tiktok.com/@matichonbook

#ท่าแร่ #หมอเหยา #ขวัญ #ศาสนาผี #เรื่องผี #ผี #สุจิตต์ #สุจิตต์วงษ์เทศ #สำนักพิมพ์มติชน #matichonbook